Z czego składa się akt notarialny? W jakich sytuacjach jest niezbędne jego sporządzenie? Ile może kosztować i jakie ma znaczenie? Kto przechowuje akty notarialne?
Akt notarialny - czym jest i po co się go sporządza?
Jest to dokument, który potwierdza dokonanie czynności prawnej w określonej sytuacji, kiedy wymaga tego prawo lub taka jest wola stron. Sporządzić go może notariusz lub osoba go reprezentująca. Przez okres 5 lat jest przechowywany w kancelarii notarialnej, gdzie po upływie tego czasu zostaje przekazany do archiwum ksiąg wieczystych właściwego sądu rejonowego. Akty notarialne w oryginale nie są wydawane stronom. Otrzymują oni tylko odpisy, które maja wartość oryginalnych dokumentów. Zdarzają się sytuacje, kiedy zgubimy akt notarialny. Wtedy nowy odpis można uzyskać u notariusza, który go sporządzał.
Przygotowuje się go po to, aby prawnie zabezpieczyć interesy stron. W Polsce, akt notarialny sporządza się w określonych sytuacjach jak sprzedaż domu lub mieszkania, ustanowienie i zbycie prawa użytkowania wieczystego, ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych (hipoteki), ustanowienie odrębnej własności lokalu, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w wyniku przekształcenia, umowy o dział spadku w skład, którego wchodzi nieruchomość lub spółdzielczo własnościowe prawo do lokalu, w sytuacji zbycia spadku, ustanowienie pełnomocnictwa, umowy małżeńskiej majątkowej, a także zrzeczenia się dziedziczenia.
Akty notarialne sporządza się w przypadku zawiązania umowy spółki partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej oraz z ograniczoną odpowiedzialnością. Niesporządzenie aktu notarialnego w takich sytuacjach sprawia, że dokumenty prawne nie będą ważne. Poza tym, można go przygotować w sytuacji, kiedy żądają tego strony, pomimo, iż dana czynność prawna nie wymaga formy sporządzenia aktu notarialnego.
Akt notarialny - cena i z jakich elementów powinien się składać?
Opłata, która jest pobierana za sporządzenie aktu notarialnego to tzw. taksa notarialna, której wysokość reguluje prawo. W zależności od wartości nieruchomości pobierana jest opłata, która wynosi:
- do 3 000 PLN: 100 PLN;
- 3 000 PLN - 10 000 PLN: 100 PLN + 3% od nadwyżki powyżej 3 000 PLN;
- 10 000 PLN - 30 000 PLN: 310 PLN + 2% od nadwyżki powyżj 10 000 PLN;
- 30 000 PLN - 60 000 PLN: 710 PLN + 1% nadwyżki powyżej 30 000 PLN;
- 60 000 PLN - 1 000 000 PLN: 1 010 PLN + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 PLN;
- 1 000 000 PLN - 2 000 000 PLN: 4 770 + 0,2% nadwyżki powyżej 1 000 000 PLN;
- powyżej 2 000 000 PLN: 6 770 + 0,25% nadwyżki powyżej 2 000 000 PLN, jednak nie więcej niż 10 000 PLN.
Artykuły od 91 do 95 ustawy Prawo o notariacie regulują to, jaką strukturę powinien mieć taki dokument i z czego się składać. Akt notarialny musi być napisany w języku polskim, posiadać dokładną datę, miejsce, a czasami nawet godzinę sporządzenia aktu, kompletne dane notariusza, kompletne dane obu stron, informacje nt. przedmiotu aktu notarialnego (numer Księgi Wieczystej, numer działki), stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany, a na żądanie stwierdzenie faktów i okoliczności istotnych, które zaszły przy spisywaniu aktu oraz zawierto czytelne podpisy notariusza i stron.
Co ważne, akty notarialne muszą być odczytane przez notariusza lub inną osobę w jego obecności. Sama forma aktu nawołuje do zasad jedności osób, miejsca i akcji. Akt notarialny za granicą może sporządzić konsul polski, po uzyskaniu upoważnienia od Ministra Sprawiedliwości wydanego na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych. Poświadczenie w postaci podpisów mogą wykonywać na niektórych dokumentach banki lub przewodniczący zarządu gmin w miejscowości, której nie ma kancelarii notarialnej.
Gdy ktoś stoi przed wyborem, czy podpisać umowę przedwstępną mieszkania u notariusza lub samodzielnie, to warto wiedzieć, że pomimo braku prawnych wymogów, lepszym rozwiązaniem okaże się sporządzenie dokumentu u notariusza, by potem w razie niewywiązania się którejś ze strony warunków umowy, łatwiej było drugiej stronie dochodzić swoich roszczeń przed sądem. Za umowę przedwstępną jest pobierana połowa taksy.
Prawna ochrona interesów to też ubezpieczenie
Jeżeli stoisz przed zakupem domu, pamiętaj, że nigdy nie wiadomo jakie zaistnieją w przyszłości okoliczności, które mogą pokrzyżować Twoje plany. Aby zabezpieczyć się finansowo na wypadek niespodziewanych zdarzeń, warto wykupić np. ubezpieczenie domu, które zapewni ochronę w momencie, kiedy pojawią się jakieś szkody uwzględnione w zakresie ochrony. W razie trudności z wypełnieniem formularza na naszej stronie, zachęcamy do kontaktu z infolinią, która pomoże w procesie zakupu ubezpieczenia.
