Księgi wieczyste - jakie zawierają informacje?

Jakie informacje można znaleźć w księgach wieczystych? Do czego służy numer księgi wieczystej? Jak ją założyć i ile może to kosztować? Na czym polega wpis do KW i w jaki sposób można ją sprawdzić?

Księgi wieczyste - czym są?

Są one pewnego rodzaju dokumentem, który pozwala na ustalenie stanu prawnego nieruchomości. Przepisy związane z ich funkcjonowaniem reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece. Prowadzeniem ich zajmują się Wydziały Ksiąg Wieczystych w sądach rejonowych stosownych do miejsca usytuowania budynku. Księgi wieczyste prowadzi się dla wszystkich nieruchomości (nawet dla mieszkań spółdzielczo-własnościowych). 

Składają się z 4 rozdziałów. Na okładce umieszczone jest oznaczenie ksiąg, numer księgi wieczystej, nazwa właściwego wydziału z sądu rejonowego, a także określony jest typ nieruchomości. Dział I zawiera informacje związane z wpisami praw do nieruchomości, miejscem położenia lokalu, jego przeznaczeniem, powierzchnią użytkową i dodatkowymi opisami. W kolejnym rozdziale znajdziemy dane dotyczące własności i użytkowania wieczystego, a także informacje o posiadaczu spółdzielczo-własnościowego prawa do lokalu. III dział to opisanie wszelkich praw, roszczeń i ograniczeń (dowiemy się, czy np. mieszkanie jest obciążone prawem pierwokupu lub egzekucją komorniczą). Ostatni z rozdziałów zawiera informacje związane z ustanowioną hipoteką.

Gdy nieruchomość pochodzi z rynku wtórnego, bardzo ważne jest sprawdzenie wszelkich praw do lokalu przed podpisaniem umowy kupna-sprzedaży domu lub mieszkania. Wszelkie informacje są jawne, a żeby się z nimi zapoznać wystarczy posiadać numer księgi wieczystej.

Jak znaleźć numer księgi wieczystej i informacje o nieruchomościach?

Właściciel powinien nam przy sprzedaży mieszkania podać taki numer. Jednak niektóre osoby stają przed problemem odnalezienia go. W sytuacji, gdy nie możemy znaleźć ksiąg wieczystych możemy udać się do Wydziału Geodezji i Kartografii stosownej do usytuowania nieruchomości we właściwym Urzędzie Miasta lub Gminy. W tej sytuacji wystarczy podać numer ewidencyjny działki, aby uzyskać informacje, jaka nieruchomość ma numer księgi wieczystej. Jednak ze względu na RODO, taką możliwość mają tylko właściciele nieruchomości, którzy nie mogą odnaleźć własnego numeru (nie dowiemy się z Urzędu informacji o księdze wieczystej, do której nie posiadamy praw). 

W sytuacji, kiedy posiadamy przed sobą księgę, numer ten znajduje się na okładce dokumentu i posiada ciąg znaków i cyfr z zastosowaniem ukośników. Księgi Wieczyste prowadzone są w dwóch formach: papierowej i elektronicznej. Wersję papierową sprawdzimy w stosownym Wydziale Ksiąg Wieczystych sądu rejonowego w obecności pracownika (tam możemy również zapłacić ewentualnie za odpis z aktualnymi danymi). Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości możemy skorzystać z elektronicznej księgi wieczystej i sprawdzić ją bez wychodzenia z domu. Wszelkie nieaktualne wpisy w KW w wersji papierowej są podkreślone na czerwono, natomiast w wersji elektronicznej posiadają odpowiednie szare tło.

Nowa księga wieczysta - jak ją założyć?

Zgodnie zd Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 roku, aby założyć księgi wieczyste trzeba złożyć odpowieni wniosek do właściwego wydziału sądu rejonowego. Taki wniosek powinien zawierać oznaczenie nieruchomości, miejsce usytuowania, w jakim celu jest wykorzystywana, kto jest osobą uprawnioną do niej, powołanie tytułu własności nieruchomości, a także opisanie obciążeń wynikających z praw rzeczowych i ograniczeń. Może go złożyć osoba, której przysługuje prawo rzeczowe do lokalu, wierzyciel, czy właściwa jednostka organizacyjna lub osoba, której oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste.

Założenie księgi wieczystej wymaga posiadania przy sobie załączników w postaci dokumentów potwierdzających zakup lub posiadanie prawa własności nieruchomości (np. akt notarialny, postanowienie sądu, akt poświadczenia dziedziczenia), a także wypis z ewidencji gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej. Przy zakładaniu ksiąg wieczystych u notariusza, będziemy musieli zapłacić mu taksę notarialną w wysokości około 250 PLN, a także opłatę za odpis aktu notarialnego (18 PLN + VAT). Decydując się samemu na założenie ksiąg unikamy płatności taksy (a odpisem aktu możemy dysponować już wcześniej).

Ile kosztuje założenie księgi wieczystej?

Sam koszt założenia księgi wieczystej wynosi 60 PLN. Jednak przed jej założeniem trzeba dokonać niezależnej opłaty stałej za wniosek o wpis do ksiąg wieczystych (od 100 PLN do 200 PLN w zależności o rodzaju wpisu). Takiego wpisu do ksiąg dokonuje się zazwyczaj w celu zmiany właściciela nieruchomości, ustanowienia hipoteki przymusowej, prawa ograniczonego na nieruchomość, zawarcia umowy przedwstępnej, umowy dożywocia, ustanowienia służebności, czy ustanowienia lub spłaty hipoteki. Koszy opłaty stałej za wpis zatem może wynosić odpowiednio 100, 150 lub 200 PLN. Po dokonaniu opłat i złożeniu wniosku finalnie powstanie nowa księga wieczysta nieruchomości.