Towarzystwo Budownictwa Społecznego - czym się zajmuje?

Zastanawiasz się, na jakich zasadach działa Towarzystwo Budownictwa Społecznego? Jak wygląda temat najmu takich mieszkań i czym jest cesja partycypacyjna? Jaka jest podstawa prawna funkcjonowania TBS i kto może wynajmować od nich mieszkania?

Towarzystwo Budownictwa Społecznego - podstawowe cele

Aby jak najlepiej zrozumieć działanie TBSu, należy sięgnąć do ustawy z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa. Głównym zadaniem Towarzystwa jest budowanie lokali mieszkalnych, które później będą przeznaczone na najem. Czynsz takiego mieszkania musi być w umiarkowanej cenie, ponieważ lokale są przeznaczane dla osób ze średnimi dochodami. TBS środki na budowę pozyskuje z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

Od 19 stycznia 2021 roku nie jest możliwe już tworzenie takich Towarzystw, ponieważ zastąpiono je społecznymi inicjatywami mieszkaniowymi. Według zasad, maksymalna wartość czynszu nie może przekraczać 4% wartości odtworzeniowej lokalu. Na Towarzystwo Budownictwa Społecznego takie limity nakłada ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gmin i o zmianie Kodeksu Cywilnego. 

TBS działa w oparciu o zasadę non-profit – czyli nie są czerpane przez niego korzyści finansowe dla członków. Takie Towarzystwa mogą być spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkami akcyjnymi lub działać w formie spółdzielni osób prawnych. Tworzą one swój wewnętrzny statut.

TBS - w czym tkwi sekret tanich mieszkań?

Niskie czynsze są następstwem niewielkich kosztów budowy, na które wpływ ma wsparcie płynące z Banku Gospodarstwa Krajowego. Pobierane tam przez Towarzystwa kredyty mają bardzo niskie oprocentowanie. Kolejne oszczędności wnosi członkostwo gmin lub powiatów, które pozyskują część udziałów w Towarzystwie Budownictwa Społecznego. Bardzo często dostarczają one grunty pod zabudowę. Natomiast kredyty są spłacane przez najemców, którzy płacą czynsz.

Kolejną formą zasilenia budżetu TBS jest cesja partycypacyjna, którą najemca musi uiścić, aby wynająć później mieszkanie. Jest to swego rodzaju koszt budowy mieszkania, szacowany na 10-15% jego wartości. Co ciekawe, w przypadku rezygnacji z najmu, ta opłata jest wypłacana najemcom. Gdy budowa lokalu mieszkalnego zostanie ukończona, wtedy najemcy otrzymują klucze i mogą korzystać z mieszkania zgodnie z regulaminem.

Towarzystwo Budownictwa Społecznego i lokale pod najem - kto może je wynająć i dlaczego?

Na tego typu mieszkania TBS decydują się osoby, które z pewnych przyczyn nie mogą kupić własnego mieszkania oraz nie stać ich na wynajem tych dostępnych na wolnym rynku. Wiele czynników może mieć wpływ na taki stan rzeczy. Słaba zdolność kredytowa lub zbyt niska, wygórowane ceny mieszkań, coraz wyższy wkład własny niezbędny do zaciągnięcia kredytu, wysokie odsetki, spadek wartości mieszkania, niestabilny rynek pracy, trudniejszy dostęp przez szereg formalności, czy niestabilny WIBOR.

Osobą wpłacającą opłatę partycypacyjną może zostać zarówno osoba fizyczna, jak i np. pracodawca, który chce zapewnić mieszkania służbowe pracownikom, osoby prawne (np. fundacje lub stowarzyszenia), powiaty, gminy lub związki gmin.