Nie zawsze jest tak, że chcemy coś sprzedać i liczyć pieniądze po dopełnieniu udanej transakcji. Czasami znacznie większym zyskiem jest dla nas uśmiech bliskiej osoby, której coś podarujemy. Potrzeba dawania zrodziła kolejną potrzebę – regulacji prawnej. Możliwość darowizny jest wykorzystywana najczęściej w sytuacji, gdy chcemy przekazać naszą wartościową własność członkom rodziny. Jednak czasami oddajemy część majątku obcej osobie i gest ten również jest darowizną. Skoro więc lubimy dawać, musiały powstać regulacje prawne, które zawczasu zapobiegną wszelkim nieporozumieniom pomiędzy stronami.
W języku prawa darowizna to umowa, w której darczyńca zobowiązuje się nieodpłatnego i obciążającego jedynie jego majątek świadczenia na rzecz obdarowanego.
Co powinna zawierać umowa darowizny samochodu
Umowa darowizny musi zostać spisana i podpisana przez obie strony. Jeśli umowa nie jest sporządzana u notariusza, to aby była uznana za ważną, przedmiot umowy (w naszym przypadku samochód) musi zostać faktycznie przekazany w posiadanie obdarowanego. Samochód musi w późniejszym czasie zostać przerejestrowany na obdarowanego, więc w umowie, na podstawie której urząd komunikacji dokona przerejestrowania, musi zawierać dane samochodu:
- markę
- model
- rok produkcji
- numer rejestracyjny i nadwozia
Ponadto umowa powinna zawierać dokładne dane osób, pomiędzy którymi umowa jest zawierana, a także:
- datę i miejsce zawarcia umowy
- oświadczenie darczyńcy, że samochód jest tylko i wyłącznie jego własnością i nie jest obciążony żadnymi zobowiązaniami wobec osób trzecich
- oświadczenie darczyńcy o przekazaniu samochodu i obdarowanego o jego przyjęciu
- określenie stopnia pokrewieństwa stron i liczbie przekazanych już darowizn
Podatek
Darowizna samochodu podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Odprowadzenie tego podatku jest obowiązkiem obdarowanego. Jeśli umowę sporządziliśmy w formie aktu notarialnego, wszystkie czynność związane z tym nieprzyjemnym obowiązkiem poprowadzi i wykona notariusz. Jeśli natomiast strony samodzielnie spisały umowę, obdarowany musi sam dopilnować terminów i spełnić wszelkie wymogi.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, w umowie powinna znaleźć się informacja na temat stopnia pokrewieństwa darczyńcy i obdarowanego. Ma to znaczenie właśnie na tym etapie, ponieważ osoby z najbliższej rodziny są zwolnione z podatku. Przez osoby najbliższe rozumie się: małżonka, rodziców, dzieci, rodzeństwo, pasierbów oraz macochę i ojczyma. Te osoby zostaną zwolnione z opłaty jeśli w ciągu 6 miesięcy od daty podpisania umowy zgłoszą fakt otrzymania darowizny do odpowiedniego urzędu skarbowego. Zgłoszenia należy dokonać na druku SD-Z2, jeśli wartość darowizny przekroczy kwotę 9 637 zł.
Więcej o SD-Z2
Nie zawsze musimy składać oświadczenie SD-Z2. Istnieją przypadki, w których bez dokonania tej formalności zostaniemy zwolnieni z podatku:
- umowę przekazania darowizny sporządziliśmy w formie aktu notarialnego
- wartość darowizn, które otrzymaliśmy od tego samego darczyńcy w ciągu ostatnich 5 lat nie przekroczyła kwoty 9 637 zł
Jeśli jednak okaże się, że druk SD-Z2 jest konieczny, należy go złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania obdarowanego lub, jeśli nie ma takiego miejsca, dla miejsca pobytu obdarowanego w dniu przejęcia samochodu będącego przedmiotem umowy przekazania darowizny.
A co, jeśli spóźnimy się ze złożeniem oświadczenia? W takim przypadku poniesiemy koszty, ponieważ podlegamy opodatkowaniu według zasad przewidzianych dla pierwszej grupy podatkowej. Składamy więc zeznanie podatkowe (formularz S-3) i uiszczamy podatek wyliczony z uwzględnieniem kwoty wolnej. Niektóre urzędy mogą również wymagać od nas tzw. czynnego żalu. Jest to pismo, w którym sami zawiadamiamy, że popełniliśmy wykroczenie skarbowe.
Przerejestrowanie samochodu
Kiedy już obdarowany wejdzie w posiadanie upragnionego auta, ma obowiązek je przerejestrować. Nie należy także zapominać, że na tym etapie również darczyńca musi wykonać pewne czynności.
Obdarowany powinien udać się do urzędu i przedstawić tam umowę przekazania darowizny, dowód rejestracyjny i dowód uiszczenia opłaty skarbowej. Darczyńca natomiast ma obowiązek zgłoszenia do ubezpieczyciela faktu zmiany właściciela pojazdu. Polisa, która do tej pory figurowała jako należąca do darczyńcy przejdzie automatycznie na nowego właściciela auta, a ten może ją kontynuować lub wypowiedzieć. Jeśli obdarowany zdecyduje się wypowiedzieć polisę, powinien zgłosić ten fakt do obecnego ubezpieczyciela na piśmie i natychmiast wykupić inną polisę, aby nie było nawet jednego dnia przerwy w ubezpieczeniu. Jeśli natomiast obdarowany zdecyduje się kontynuować polisę, zakład ubezpieczeniowy dokona rekalkulacji uwzględniając zniżki i zwyżki obecnego właściciela pojazdu.
Komentarze
Co w sytuacji, w której auto w darowiźnie chce przekazać żona mężowi? Wartość auta oscyluje w granicach 9-11 tysięcy złotych. Zastanawiam się czy ten fakt trzeba będzie zgłosić do urzędu skarbowego. Może jednak wystarczy zgłoszenie do wydziału komunikacji i przerejestrowanie samochodu na męża?
Panie Arturze, Każda darowizna powinna być zgłoszona do Urzędu Skarbowego. Zgodnie z ustawą nabycie rzeczy w drodze darowizny przez najbliższą osobę jest zwolnione z tego podatku. Taki fakt trzeba zgłosić w ciągu sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Są natomiast kwoty wolne od podatku: 9637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, czyli np. małżonkiem. Pozostałe kwestie jak zgłoszenie do Wydziału Komunikacji oraz do Zakładu Ubezpieczeń również powinny mieć miejsce.
a co jeśli chcę darować 10% samochodu osobie trzeciej, której właściwy wydział komunikacji jest inny niż mój. moim celem jest aby obdarowany mógł zarejestrować w swoim wydziale komunikacji auto oraz przejąć polisę AC. czy urząd zaakceptuję możliwość dopisania mniejszościowego współwłaściciela wraz z wydaniem nowych tablic właściwych dla jego zamieszkania? czy z w przypadku szkody OC/AC będę zwolniony z odpowiedzialności?
Panie Adrianie, Przy darowiźnie 10% samochodu nie następuje zmiana właściciela, ale dopisanie drugiego współwłaściciela. Na podstawie umowy darowizny zmiana dokonywana jest w Wydziale Komunikacji poprzez wpisanie współwłaściciela do dowodu rejestracyjnego. O kwestie ponownej rejestracji lepiej zapytać właściwy Wydział Komunikacji. Na podstawie umowy darowizny Ubezpieczyciel dopisuje do polisy nowego właściciela pojazdu. Wydanie nowych tablic rejestracyjnych byłoby w sytuacji, gdy darowiźnie przekazywany byłby pojazd w 100% i nowy nabywca podlegałby pod inny wydział komunikacji. W przypadku szkody z OC, czy z AC zniżki są potrącone obydwu właścicielom pojazdu niezależnie od posiadanego udziału we własności pojazdu. W przypadku ubezpieczeń właściciele mają równe prawa i obowiązki niezależnie od ich udziału w danej własności.
Właścicielem auta jest mama, która chce przekazać darowiznę na mnie. Jak powinna wyglądać umowa darowizny? Czy jako darczyńca powinien widnieć tata?
Pani Aniu, Tutaj kluczowe jest ustalenie udziału we własności auta. Jeżeli auto należy do mamy i taty (np. mają po 50% udziału), wtedy darczyńcami powinni zostać oboje rodziców, aby przekazać Pani całkowicie auto. Zweryfikować własność można w dowodzie rejestracyjnym (kto jest właścicielem, czy współwłaścicielem auta). Wtedy umowa darowizny powinna zostać zawarta pomiędzy dwoma darczyńcami (mamą i tatą), a Panią i wskazywać, że zostaje przekazane Pani 100% przedmiotu darowizny. Innym sposobem może być sporządzenie dwóch oddzielnych umów (jedna z mamą, druga z tatą), gdzie każdy wskazuje, jaką część przedmiotu darowizny Pani przekazuje. Jeżeli samochód jest tylko własnością mamy, wpisujemy tylko ją jako darczyńcę i wskazujemy, że przekazuje Pani 100% części przedmiotu. Potem zgłaszamy darowiznę w Urzędzie Skarbowym, a także przerejestrowujemy samochód na siebie. Powinna wtedy Pani zgłosić ten fakt również do Ubezpieczyciela.
Jak wygląda sprawa przerejestrowania samochodu? Wszędzie gdzie czytam, jest napisane że nabywca ma obowiązek ZGŁOSZENIA tego faktu do Wydziału Komunikacji ale nigdzie nie jest określone w jakim terminie ma go przerejestrować. Obdarowany to również nabywca, w związku z tym nie ma potrzeby wyrabiania nowego dowodu, wystarczy samo zgłoszenie?
Panie Marcelu, Na przerejestrowanie pojazdu po jego nabyciu ma Pan 30 dni. Obdarowany to osoba, która otrzymuje prawa własności pojazdu nieodpłatnie - a taki stan rzeczy również wymaga wyrobienia nowego dowodu rejestracyjnego samochodu, ponieważ zmienia się jego właściciel. Niedopełnienie tych formalności wiąże się z możliwością otrzymania kary finansowej.
Tata kupił samochód i chce aby pośmiertnie 100% należało do mnie.Kiedy może dokonać darowizny w wydziale komunikacji ,aby ona "weszła w życie" ? Ale żeby oczywiście mógł jeździć samochodem?
Jeżeli nie ma innych spadkobierców, to po śmierci taty auto w spadku zostanie przekazane Pani. Natomiast jeżeli są inni, a samochód ma należeć tylko do Pani, darowiznę można wykonać już. Tata może być użytkownikiem pojazdu.