Nie zawsze jest tak, że chcemy coś sprzedać i liczyć pieniądze po dopełnieniu udanej transakcji. Czasami znacznie większym zyskiem jest dla nas uśmiech bliskiej osoby, której coś podarujemy. Potrzeba dawania zrodziła kolejną potrzebę – regulacji prawnej. Możliwość darowizny jest wykorzystywana najczęściej w sytuacji, gdy chcemy przekazać naszą wartościową własność członkom rodziny. Jednak czasami oddajemy część majątku obcej osobie i gest ten również jest darowizną. Skoro więc lubimy dawać, musiały powstać regulacje prawne, które zawczasu zapobiegną wszelkim nieporozumieniom pomiędzy stronami.
W języku prawa darowizna to umowa, w której darczyńca zobowiązuje się nieodpłatnego i obciążającego jedynie jego majątek świadczenia na rzecz obdarowanego.
Co powinna zawierać umowa darowizny samochodu
Umowa darowizny musi zostać spisana i podpisana przez obie strony. Jeśli umowa nie jest sporządzana u notariusza, to aby była uznana za ważną, przedmiot umowy (w naszym przypadku samochód) musi zostać faktycznie przekazany w posiadanie obdarowanego. Samochód musi w późniejszym czasie zostać przerejestrowany na obdarowanego, więc w umowie, na podstawie której urząd komunikacji dokona przerejestrowania, musi zawierać dane samochodu:
- markę
- model
- rok produkcji
- numer rejestracyjny i nadwozia
Ponadto umowa powinna zawierać dokładne dane osób, pomiędzy którymi umowa jest zawierana, a także:
- datę i miejsce zawarcia umowy
- oświadczenie darczyńcy, że samochód jest tylko i wyłącznie jego własnością i nie jest obciążony żadnymi zobowiązaniami wobec osób trzecich
- oświadczenie darczyńcy o przekazaniu samochodu i obdarowanego o jego przyjęciu
- określenie stopnia pokrewieństwa stron i liczbie przekazanych już darowizn
Podatek
Darowizna samochodu podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Odprowadzenie tego podatku jest obowiązkiem obdarowanego. Jeśli umowę sporządziliśmy w formie aktu notarialnego, wszystkie czynność związane z tym nieprzyjemnym obowiązkiem poprowadzi i wykona notariusz. Jeśli natomiast strony samodzielnie spisały umowę, obdarowany musi sam dopilnować terminów i spełnić wszelkie wymogi.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, w umowie powinna znaleźć się informacja na temat stopnia pokrewieństwa darczyńcy i obdarowanego. Ma to znaczenie właśnie na tym etapie, ponieważ osoby z najbliższej rodziny są zwolnione z podatku. Przez osoby najbliższe rozumie się: małżonka, rodziców, dzieci, rodzeństwo, pasierbów oraz macochę i ojczyma. Te osoby zostaną zwolnione z opłaty jeśli w ciągu 6 miesięcy od daty podpisania umowy zgłoszą fakt otrzymania darowizny do odpowiedniego urzędu skarbowego. Zgłoszenia należy dokonać na druku SD-Z2, jeśli wartość darowizny przekroczy kwotę 9 637 zł.
Więcej o SD-Z2
Nie zawsze musimy składać oświadczenie SD-Z2. Istnieją przypadki, w których bez dokonania tej formalności zostaniemy zwolnieni z podatku:
- umowę przekazania darowizny sporządziliśmy w formie aktu notarialnego
- wartość darowizn, które otrzymaliśmy od tego samego darczyńcy w ciągu ostatnich 5 lat nie przekroczyła kwoty 9 637 zł
Jeśli jednak okaże się, że druk SD-Z2 jest konieczny, należy go złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania obdarowanego lub, jeśli nie ma takiego miejsca, dla miejsca pobytu obdarowanego w dniu przejęcia samochodu będącego przedmiotem umowy przekazania darowizny.
A co, jeśli spóźnimy się ze złożeniem oświadczenia? W takim przypadku poniesiemy koszty, ponieważ podlegamy opodatkowaniu według zasad przewidzianych dla pierwszej grupy podatkowej. Składamy więc zeznanie podatkowe (formularz S-3) i uiszczamy podatek wyliczony z uwzględnieniem kwoty wolnej. Niektóre urzędy mogą również wymagać od nas tzw. czynnego żalu. Jest to pismo, w którym sami zawiadamiamy, że popełniliśmy wykroczenie skarbowe.
Przerejestrowanie samochodu
Kiedy już obdarowany wejdzie w posiadanie upragnionego auta, ma obowiązek je przerejestrować. Nie należy także zapominać, że na tym etapie również darczyńca musi wykonać pewne czynności.
Obdarowany powinien udać się do urzędu i przedstawić tam umowę przekazania darowizny, dowód rejestracyjny i dowód uiszczenia opłaty skarbowej. Darczyńca natomiast ma obowiązek zgłoszenia do ubezpieczyciela faktu zmiany właściciela pojazdu. Polisa, która do tej pory figurowała jako należąca do darczyńcy przejdzie automatycznie na nowego właściciela auta, a ten może ją kontynuować lub wypowiedzieć. Jeśli obdarowany zdecyduje się wypowiedzieć polisę, powinien zgłosić ten fakt do obecnego ubezpieczyciela na piśmie i natychmiast wykupić inną polisę, aby nie było nawet jednego dnia przerwy w ubezpieczeniu. Jeśli natomiast obdarowany zdecyduje się kontynuować polisę, zakład ubezpieczeniowy dokona rekalkulacji uwzględniając zniżki i zwyżki obecnego właściciela pojazdu.
